Το δηλητήριο της μέλισσας

Η επιθετικότητα είναι το μόνο αμυντικό όπλο που διαθέτει η μέλισσα για να προστατέψει το γλυκό προϊόν της. Ποτέ δεν κεντρίζει χωρίς λόγο. Έτσι και αλλιώς μετά το κέντρισμα πεθαίνει γιατί αφήνει πάνω στο δέρμα σαν ενθύμιο το κεντρί της, που μοιάζει στην άκρη με μικροσκοπικό αγκίστρι και μαζί με αυτό βγαίνουν και τα έντερά της που συνδέονται με αυτό.

Το δηλητήριο της μέλισσας είναι ένα πολύπλοκο μείγμα χημικών ουσιών, που ασκεί φαρμακευτική δράση και επηρεάζει τη φυσιολογία ενός οργανισμού. Περιέχει ένζυμα, πρωτεΐνες, πεπτίδια, μεταλλικές ουσίες, οργανικά οξέα, φορμικό οξύ, αντιβιοτικές ουσίες και κυστίνη. Διεγείρει τους αδένες του φλοιο-επινεφριδίου και την παραγωγή κορτιζόλης. Το δηλητήριο της μέλισσας παράγεται από ειδικούς αδένες, τους ιογόνους αδένες των εργατριών και συγκεντρώνεται στην ιοδόχο κύστη που μπορεί να περιέχει μέχρι 0,3-0,4 χιλιοστά του γραμμαρίου.

Κεντρί έχουν μόνο οι εργάτριες και η βασίλισσα, όχι οι κηφήνες. Η βασίλισσα το χρησιμοποιεί μόνο εναντίον άλλων βασιλισσών. Σπάνια μπορεί να κεντρίσει άνθρωπο. Λόγω του περιορισμένου αριθμού των οδοντώσεων του κεντριού και του ότι αυτό σαν σύνολο είναι καλύτερα προσκολλημένο στο σώμα της βασίλισσας δεν αποκολλάται, όπως συμβαίνει με το κεντρί της εργάτριας. Το δηλητήριο της μέλισσας έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Στο εξωτερικό χρησιμοποιείται από τη φαρμακοβιομηχανία για την παραγωγή σκευασμάτων για τη θεραπεία αρθρίτιδων, ρευματικών παθήσεων και άλλα. Στην Ελλάδα δεν έχει αρχίσει ακόμα η εκμετάλλευσή του. Η θεραπευτική ιδιότητα του δηλητηρίου της μέλισσας είναι γνωστή από πολύ παλιά. Οι αρχαίοι μας πρόγονοι γνώριζαν από τότε αρκετά για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Από τότε μέχρι σήμερα έγιναν και γίνονται πολλές έρευνες για τη χημική σύστασή του, τη δράση του και τις ιδιότητές του. Όλα ξεκίνησαν από την παρατήρηση ότι οι μελισσοκόμοι δεν αντιμετώπιζαν επώδυνες ρευματοπάθειες και αρθρίτιδες. Σίγουρα το δηλητήριο στις μέλισσες θεραπεύει κάποιες μορφές αρθρίτιδας, όπως τη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Έρευνες αναφέρουν ότι μπορεί ακόμα να θεραπεύει τη σκλήρυνση κατά πλάκας, τις νευρομυαλγίες, το γαστρικό έλκος, την αρτηριοσκλήρωση κ.α.

Η εφαρμογή του χρειάζεται προσοχή. Σε άτομα με καρδιοπάθειες, αρρώστιες του κυκλοφοριακού, των νεφρών και φυσικά αλλεργικά, ένα κέντρισμα μπορεί να αποβεί μοιραίο.